Zacznijmy od tego czym w ogóle jest protokół. Przede wszystkim jest to oficjalne pisemne sprawozdanie z jakiejś uroczystości, ale także z przebiegu czynności urzędowych. Protokół jest też ogółem zasad postępowania przyjętych w określonych okolicznościach. Z nim do czynienia mamy nadzwyczaj często w dyplomacji i spotkaniach międzynarodowych, ale nie tylko. Wreszcie dla informatyków protokół to również zasady wymiany informacji i współpracy programów i urządzeń komputerowych. Natomiast w dokumentach średniowiecznych protokół był częścią wstępną informująca o tym, kto i dla kogo wystawia dokument.

Zdarza się od czasu do czasu, że my przygotowujemy dla kogoś, może to być szef, albo inny nasz przełożony, sprawozdanie z przebiegu jakiegoś posiedzenia, zebrania, czy rozprawy. Później ludzie pytają nas czy to albo tamto wydarzenie zawarliśmy w… No właśnie, pojawia się pytanie: protokóle czy protokle?

Odpowiedź jest krótka, choć w pewnym sensie dziwna, dla mnie była dziwna: obie formy są poprawne. Odmieniamy wyraz tak:

• protokóle, protokle
• protokółu, protokołu
• protokólarny, protokolarny
  
• protokólarnie, protokolarnie
  
• protokólarność, protokolarność
  
• protokólik, protokolik

Liczba mnoga od wyrazu protokół to protokóły albo protokoły. Obie formy są poprawne, co już raczej nas nie dziwi. Napiszę jeszcze, że druga z nich jest dziesięciokrotnie częstsza.