PoKulture PoKulturę
W kwietniu, w dwunastu miastach Polski Instytut Pamięci Narodowej organizuje 5. przegląd filmowy Echa Katynia. W ramach przeglądu pokazane zostaną filmy dotyczące Zbrodni Katyńskiej i innych represji komunistycznych. Poznański przegląd odbędzie się w dniach 2 ? 4 kwietnia w kinie Rialto przy ul. Dąbrowskiego 38.Początek pokazów każdego dnia przeglądu o godz. 16.00. Wstęp wolny, wejściówki do odbioru w kasie kina od piątku 28 marca.
Pierwszy dzień przeglądu otworzy film Kuropaty – droga sumienia (reż Uładzimir Samojłau) wyprodukowany przez Telewizję Biełsat, pokazujący miejsce zbrodni komunistycznych w pamięci zbiorowej społeczeństwa białoruskiego. Zaraz potem wyświetlona zostanie Pre Mortem w reżyserii Konrada Łęckiego – fabularyzowana etiuda filmowa pokazująca ostatnie godziny życia oficerów zamordowanych w Katyniu. . Kolejnym filmem będzie Tropem Wyklętych w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego, pokazujący funkcjonowanie mitu powojennego podziemia niepodległościowego w kulturze masowej. W filmie wypowiadają się Dariusz Malejonek, twórca projektu ?Panny Wyklęte?, raper Tadek Polkowski, członkowie zespołu De Press oraz inni artyści, którzy w swej twórczości zauważali i honorowali pamięć bohaterów skazanych przez komunizm na zapomnienie. Zaletą filmu jest dynamiczna ścieżka dźwiękowa i unikalne materiały dokumentujące koncerty muzyków różnych nurtów.
W drugim dniu przeglądu zaprezentowany zostanie film biograficzny Z nieba do nieba (reż. Zbigniew W. Kowalewski) ? obraz o Janinie Lewandowskiej, śpiewaczce, pilocie i bohaterce wojny obronnej 1939 roku, najprawdopodobniej jedynej kobiecie rozstrzelanej w lesie katyńskim. Następnie zaprezentowany zostanie film Arka Gołębiewskiego i Pawła Nowackiego przypominający sylwetkę Janusza Krupskiego Niepodległy. Opowieść o Januszu Krupskim, działacza podziemia, kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, który zginął tragicznie w katastrofie pod Smoleńskiem. W dokumencie Krupskiego wspominają przyjaciele, współpracownicy i bliscy; zawiera on także fragmenty wspomnień samego bohatera, nagranych jeszcze przed jego tragiczną śmiercią w 2010 r.
Na zakończenie drugiego dnia przeglądu pokażemy krótkometrażowy film W poszukiwaniu pamięci (reż. P. Wiejak, S. Wójcik) dokumentujący ubiegłoroczny wyjazd edukacyjny młodzieży szkolnej do miejsc związanych ze zbrodnią katyńską na Ukrainie. Ostatniego dnia pokażemy dwa dokumenty mówiące o zmowie milczenia wokół prawdy o Katyniu i próbach jej przełamania: Katyń. Ludobójstwo i propaganda w reżyserii Barbary Dyrschka, Marka Grzona, Ingo Bethke, zrealizowany we współpracy polsko-niemiecko-rosyjskiej, oraz Prywatne śledztwo majora Zakirova w reżyserii Jarosława Mańki. Zainicjowany przez IPN przed pięcioma laty przegląd filmów ?Echa Katynia?, organizowany corocznie w kwietniu jest okazją do zaprezentowania filmów zarówno przypominających wydarzenia sprzed 74 lat, jak i pokazujących ich echa i znaczenie dla współczesnych w Polsce i na świecie. W repertuarze znalazły się dzieła reżyserów polskich i zagranicznych, będące refleksją nie tylko nad zbrodnią katyńską, ale także nad innymi zbrodniami systemu komunistycznego m.in.: ?The Soviet Story?, ?Las katyński?, ?The Skull from Katyn?, ?Gdzie rosną poziomki??, ?Czekista?, ?The Officer?s wife?. Emitowane produkcje odnoszą się nie tylko do relacji świadków zbrodni, konstrukcji sowieckiego systemu terroru, ale również dramatów rodzin ofiar zbrodni. Niektóre z zagranicznych filmów wyświetlanych przez IPN podczas przeglądu Echa Katynia nie zostały jeszcze wyemitowane w żadnej z polskich stacji telewizyjnych. Partnerem tegorocznej edycji przeglądu filmowego ?Echa Katynia? jest Telewizja Bełsat. Patroni medialni w regionie: WTK, Głos Wielkopolski, Radio Merkury, Przewodnik Katolicki, Radio Emaus, portal epoznan.pl PROGRAM: Środa, 2 kwietnia godz. 16.00 ? ?Kuropaty ? droga sumienia? reż. Uładzimir Samojłau, 2008 (30 min.) godz. 16.45 ? ?Pre Mortem? reż. Konrad Łęcki, 2013 (33 min.) godz. 17.30 ? ?Tropem Wyklętych? reż. Arkadiusz Gołębiewski, 2014 (25 min.) Czwartek, 3 kwietnia godz. 16.00 ? ?Z nieba do nieba? reż. Zbigniew W. Kowalewski, 2010 (44 min.) godz. 17.00 ? ?Niepodległy. Opowieść o Januszu Krupskim? reż. Arkadiusz Gołębiewski, Paweł Nowacki, 2012 (53 min.) godz. 18.00 ? ?W poszukiwaniu pamięci? reż. P. Wiejak, S. Wójcik , 2014 (15 min.) Piątek, 4 kwietnia godz. 16.00 ? ?Katyń. Ludobójstwo i propaganda? reż. Barbara Dyrschka, Marek Grzona, Ingo Bethke, 1993 (81 min.) godz. 17.30 ? ?Prywatne śledztwo majora Zakirova? reż. Jarosław Mańka, 2010 (20 min.) W marcu 1949 roku władze sowieckie zadecydowały o wymordowaniu tysięcy obywateli polskich ? oficerów, żołnierzy, funkcjonariuszy, urzędników, duchownych. W następnym miesiącu rozpoczęto egzekucje w lesie katyńskim. Przez lata prawda o Zbrodni Katyńskiej była fałszowana przez aparat państwa komunistycznego, a szczególną w tym rolę odgrywała cenzura. To urzędnicy tej instytucji dbali o to, by w publicznym przekazie nie pojawiła się informacja o sowieckiej zbrodni. Wiadomości i tym, co zdarzyło się w 1940 roku były więc przekazywane w relacjach rodzinnych, w nieformalnych grupach czy wydawnictwach ? zarówno emigracyjnych, jak i podziemnych. Cenzorzy dbali szczególnie, by prawda o Katyniu nie pojawiła się w przekazie filmowym. Dlatego też pierwszy dokument o zbrodni katyńskiej został nakręcony w Polsce w 1990 roku przez Marcela Łozińskiego (?Las Katyński?). Od czasu zniesienia peerelowskiej cenzury powstało wiele filmów dokumentalnych poświęconych Zbrodni Katyńskiej. Realizowane były one nie tylko w Polsce, lecz również za granicą.
