Jesienna nostalgia w Poznaniu

Jesień to moment wspomnień i refleksji. Chciałbym, byśmy zawsze pamiętali o tych, którym coś zawdzięczamy. Bez względu na to, czy są to lata przyjaźni, czy utwory, które do dziś mogą rezonować w gmachu Muzeum Narodowego przy Alejach Marcinkowskiego.

Nostalgia Festival Poznań od początku jest eksperymentem. Zaczynając w 2007 roku współpracę z ECM, nie wiedzieliśmy, co czeka nas w kolejnych latach, i otwieraliśmy się na kolejne wyzwania. Nie wiedzieliśmy nawet, że festiwal będzie odbywał się każdego roku, pierwsze dwie edycje odbyły się w formie biennale. W ciągu tych 12 lat sięgaliśmy do dźwięków odległych gruzińskich, estońskich czy armeńskich kompozytorów, by czasem powrócić do rodzimych brzmień polskich twórców. Program każdej edycji był definiowany różnymi potrzebami – zawsze jednak zależało nam na eksplorowaniu tego, co jeszcze nierozpoznane, często w nowych formach i nieoczywistych zderzeniach. W tym roku przyszedł czas na podsumowania.

Dwunasta edycja festiwalu to czas przemyślenia wszystkiego, co wydarzyło się dotychczas, i czas planowania kolejnych kroków. Szczególnie w okresie jesiennej melancholii refleksja przychodzi nam łatwiej i staje się bardziej dojmująca. Zbliżając się do końca roku, zerkamy przez ramię na to, jak doświadczyły nas mijające miesiące, a także wszystkie poprzednie lata. Cofamy się do wspomnień i osób, które chcemy pamiętać.

Taką osoba bez wątpienia był i jest Krzysztof „Komeda” Trzciński. W 50 lat po tragicznej śmierci, w jego rodzinnym mieście, na jego rodzinnej ulicy – zapraszamy na współczesne premierowe improwizacje utworów kompozytora w wykonaniu młodego i jeszcze młodszego pokolenia polskich jazzmanów. Nieprzypadkowo Trzcińskiego wspominamy podczas tej edycji – 2019 rok został ogłoszony przez UNESCO rokiem Krzysztofa Komedy. To świetny moment, aby ścieżki Nostalgii i prekursora polskiego modern jazzu w końcu się z sobą splotły. Dlatego też, chcąc zakorzenić jeszcze mocniej postać Komedy w poznańskim krajobrazie, koncerty prezentujemy w zabytkowym gmachu Muzeum Narodowego przy Alejach Marcinkowskiego, dwie kamienice od mieszkania Trzcińskich. Spróbujemy przywołać w sobie wyobrażenia Poznania lat 50. i jazzowego fermentu, który się wówczas przedzierał przez szarą rzeczywistość. W ten nastrój wprowadzą nas Piotr „Pianohooligan” Orzechowski i Kuba Więcek, którzy odtworzą dla nas proces twórczej pracy Komedy podczas koncertu Komeda Exposed! Swoje aranżacje zaprezentują po raz pierwszy i przygotowali je specjalnie z okazji Nostalgia Festival Poznań. Dla niepowtarzalnych dźwięków wibrafonu i dojrzałości muzycznej zaprosiliśmy także Oles Brothers Trio, których repertuar Komeda Ahead podsumowuje poszukiwania zespołu, a także dogłębnie eksploruje twórczość Trzcińskiego. Wyjątkowym przedpremierowym wydarzeniem będzie recital Greka mieszkającego w Poznaniu, Aresa Chadzinikolau. Pianista pracuje nad repertuarem komentującym fortepianowy żywioł z nieśmiałością niektórych kompozycji Komedy, podążając za jego standardami i szukając w nich nowych znaczeń. Część utworów z nowej płyty po raz pierwszy ujrzy światło dzienne właśnie w czasie Nostalgia Festival Poznań 2019.

Dwunasta edycja Nostalgii to wspomnienie jeszcze jednego kompozytora, który zajmuje szczególne miejsce w historii festiwalu. Na początku października tego roku odszedł Gia Kanczeli, bohater zeszłorocznej Nostalgii. Mimo że wiedzieliśmy o jego podupadającym zdrowiu, nie spodziewaliśmy się, że to zdarzy się tak szybko. Wspominając zeszłoroczny festiwal i wspaniałą postać, jaką był Kanczeli, prezentujemy premierę programu Nino Jvanii i Marcina Murawskiego Miniatury teatralne i filmowe na altówkę i fortepian. Kanczeli napisał te utwory na skrzypce, po raz pierwszy usłyszymy te nuty w dźwiękach altówki, chcąc uczcić pamięć zmarłego gruzińskiego kompozytora.

Wieczór inauguracyjny współtworzymy z Teatrem Muzycznym w Poznaniu. Miniony festiwal Malta pokazał nam potencjał, jaki drzemie we współpracy dwóch – na pozór tak różnych – instytucji kultury. Stworzyliśmy wspólnie plenerowy koncert Operetta! Żyjesz w Matrixie. Tym razem przymierzyliśmy się do większej całości i zaprogramowaliśmy razem trzy wydarzenia otwierające Nostalgia Festival Poznań – wspomniany już koncert Aresa Chadzinikolau, miniatury Nino Jvanii i Marcina Murawskiego oraz wystawę, która zarówno dla nas, jak i dla Teatru Muzycznego jest nowym wyzwaniem. Na szczęście pozostajemy w dobrych i troskliwych rękach Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Nostalgia Festival Poznań 2013 / fot. Maciej Zakrzewski
Galeria
Nostalgia Festival Poznań 2013 / fot. Maciej Zakrzewski

Tegoroczny festiwal jest wspomnieniem jednego z najwybitniejszych prekursorów polskiego modern jazzu – Krzysztofa Komedy. W programie Nostalgii dwa dokumenty i rejestracja koncertu z muzyką kompozytora.

Filmowe curriculum vitae Krzysztofa Komedy jest imponujące; wystarczy wspomnieć, że przez 12 lat stworzył muzykę do blisko 70 filmów. Był drugim, po Romanie Polańskim, ojcem „Dziecka Rosemary”. Jego twórczość jest szczególnie związana z kinematografią i z najgłośniejszymi nazwiskami reżyserów lat 50. i 60. XX wieku. Film jest także ważną częścią programu Nostalgii, dlatego w festiwalowy weekend zaprezentowane zostaną dwa dokumenty o kompozytorze – Komeda, Komeda oraz Komeda. A Soundtrack for a Life, a także pokaz rejestracji warszawskiego koncertu Tomasza Stańki i Jimmy’ego Scotta z muzyką Trzcińskiego w Sali Kongresowej.

– Nie patrzył na filmową muzykę jak na zbiór dźwięków, które mogły współistnieć jedynie z obrazem. Przeciwnie – dla Krzysztofa Komedy była raczej pretekstem do opowiedzenia kolejnej historii. Wiedział, że sprawnie napisana ścieżka dźwiękowa potrafi nakierować odbiór widza na nowe tory – pisze Jacek Sobczyński w tekście programowym festiwalu: Z Grunwaldu do Hollywood: dlaczego to właśnie Krzysztof Komeda stał się ikoną polskiego jazzu?

NAGRANIE KONCERTU Z MUZYKĄ KRZYSZTOFA KOMEDY

Filmowa część Nostalgii rozpocznie się od muzycznej pocztówki w formie aranżacji Tomasza Stańki, Jimmy’ego Scotta, Krzesimira Dębskiego przy akompaniamencie orkiestry Aukso z Tychów pod batutą Marka Mosia. Po pierwszym koncertowym wieczorze, w Fundacji Malta zabrzmi koncert z muzyką Komedy, który odbył się w 2006 roku w Sali Kongresowej. Tomasz Stańko był częścią kwintetu Komedy na Jazz Jamboree w 1963 roku, a także zagrał na jednej z jego najbardziej rozpoznawalnych płyt – Astigmatic. Na warszawskim koncercie wystąpił wspólnie z amerykańskim zespołem Jimmy’ego Scotta.

14.11, godz. 21:00, Fundacja Malta (ul. Ratajczaka 44), wstęp wolny, przeczytaj więcej

KOMEDA, KOMEDA

Dokument Komeda, Komeda w reżyserii Nataszy Ziółkowskiej-Kurczuk ukazuje muzyczną drogę kompozytora do niewątpliwego, choć niełatwego sukcesu, a także szczególnej relacji Komedy z polską kinematografią i skandynawską sceną modern jazzu. W obrazie pojawiają się archiwalne materiały filmowe, fragmenty filmów z muzyką Komedy, a także oryginalne, symboliczne sekwencje animowane autorstwa Piotra Dumały.

15.11, godz. 18:00, Fundacja Malta (ul. Ratajczaka 44), wstęp wolny, przeczytaj więcej

KOMEDA. A SOUNDTRACK FOR A LIFE

Z kolei drugi film, Komeda. A Soundtrack for a Life Claudii Buthenhoff-Duffy, to filmowy esej na temat muzyki i jej odniesień do życia kompozytora. Obraz opowiada o jego postawie wobec przemian społecznych, politycznych i kulturowych w okresie powojennym – Komeda jest w filmie przykładem artystycznej opozycji w komunistycznej Polsce. W filmie wspominają go m.in. Roman Polański, Tomasz Stańko, Jerzy Skolimowski, Andrzej Wajda, Zofia Komedowa.

16.11, godz. 17:30, Fundacja Malta (ul. Ratajczaka 44), wstęp wolny, przeczytaj więcej

x

Zobasz także

Janerka w CK Zamek

Od prawie 40. lat jest jednym z najważniejszych polskich muzyków. Jego kariera rozpoczęła się w ...